Có những kiến thức cần nắm bắt được khái niệm dây mass là gì, dây trung tính là gì đối với người thợ điện lâu năm hay mới hành nghề. Nó sẽ là một cách để nhận biết dây pha và dây trung tính… trong quá trình đi dây điện an toàn gia đình. Với những kiến thức cơ bản này các kỹ thuật điện của Giva Accessories giúp bạn hiểu hơn về khái niệm cũng như chi tiết mà bạn nên tham khảo.
Mục lục
Dây trung tính, mát là gì?
Khi nói về dây trung tính trong mạch điện 3 pha còn được gọi là dây mass, dây mát, dây nguội, dây N,… Còn đối với dòng điện 1 pha thì nó đóng vai trò làm kín mạch điện, giúp dòng điện đi vào trong quá trình vận hành cho các thiết bị.
Lưu ý: Dây tiếp đất không phải là dây trung tính, dây nối đất chỉ có tác dụng làm giảm điện áp khi bị rò rỉ điện qua các thiết bị thông qua bền mặt tiếp đất. Còn dây trung tính có tác dụng truyền tải nuôi các thiết bị. Với 2 loại này có chứ năng khác nhau nên không nên nhầm lẫn 2 sợi dây này.
Tác dụng dây trung tính
– Nói về tác dụng của dây trung tính đối với mạch điện 3 pha 4 dây là giúp ổn định điện áp truyền tải nguồn điện. Để có thể cung cấp cho các thiết bị điện tiêu thụ đối với dòng điện đang hoạt động.
– Nó cũng có thể tạo ra 2 giá trị khác nhau: điện áp pha và điện áp dây. Vì thế mà khá thuận lợi cho việc sử dụng các đồ dùng điện hiện nay.
– Sợi dây có thể ngăn cản hạn chế được rủi ro điện ra bên ngoài thiết bị, giúp giảm điện áp khi thực hiện tiếp địa hay nối đất.
– Nó cũng có tác dụng chống nhiễu rất tốt khi có trong hệ thống.
Tại sao dây trung tính lại nhỏ hơn dây pha
Trong mạch điện 3 pha thì dây trung tính chụi dòng điện bảng tổng 3 dòng pha. Còn nếu các pha cân bằng nhau thì dòng điện này nhỏ hơn nhiều (~ = 0) so với dòng pha. Do đó, các dây trung tính không cần phải có kích thước lớn. Còn trong mạch điện dòng 1 pha thì dây trung tính phải chịu chung dòng pha nên sẽ có tiết diện như nhau.
Dây trung tính có điện hoạt động không?
Về lý thuyết thì dây trung tính (mass) không có dòng điện chạy qua. Nhung thực tế thì nó vẫn có một phần điện và có thể gây tê giật khi ta chạm vào. Bởi hiện tượng lệch pha rất hay xảy ra trong quá trình truyền tải điện trong gia đình, sản xuất, công nghiệp. Từ đó có thể gây ra tình trạng dây trung tính luôn có điện áp, công suất điện áp nhỏ hay lớn tùy thuộc vào mức độ lệch pha của dòng điện.
Ước tính thì trong mạng lưới điện gia đình thì hiện tượng lệch pha, điện áp trên dây trung tính bằng 5% điện áp trên dây pha. Điều này có nghĩa mức độ lệch pha càng cao sẻ khiến cho điện áp dây trung tính càng tăng cao và có nguy cơ gây giật điện khi ta chạm vào.
Với dây trung tính này lấy từ đâu?
Được hiểu như dây dẫn nối đất và dây trung tính thường được lấy tại các trạm biến áp gần nơi hoạt động và lấy nguồn điện. Khi đường truyền tải điện cần đi xa thì chúng ta chỉ cần truyền 3 dây điện pha còn dây trung tính không cần. Chính vì thế thì việc các đường điện cao thế ta chỉ thất dòng điện có 3 pha mà thôi.
Cách nhận biết dây pha và dây trung tính
Với các loại dây pha, dây nóng này thường sợi dây chứa điện trở xoay chiều và tại mỗi quốc gia định mức hiệu điện thế sẽ quy trình khác nhau. Như ở VietNam thì ước tính là 220v, Mỹ là 110V khi biết được điều cơ bản này thì bạn sẽ dễ dàng nhận biết dây pha và dây trung tính một cách dễ dàng.
Phân loại theo màu sắc
Dòng điện 3 pha 4 dây
Pha A: màu quy ước sử dụng màu đỏ
Pha B: màu quy ước sử dụng màu trắng
Pha C: màu quy ước sử dụng màu xanh
Dây trung tính: màu được quy ước sử dụng màu đen
Dây nối đất: màu được quy màu xanh lá sọc vàng.
Điện 1 pha
Dây nóng: quy định là màu đỏ
Dây trung tính: được quy định là màu đen/ trắng/ xanh
Thông thường thì dây trung tính giúp đảm bảo an toàn hơn so với dây nóng.
Các màu sắc này được dựa theo quy định màu sắc theo tiêu chuẩn IEC và tiêu chuẩn Việt Nam.
Thông qua kích thước
Ở thực tế, dây trung tính sẽ luôn có tiết diện nhỏ hơn dây pha ở thiết kế khi sản xuất ra để chọn các loại dây điện 2.5mm hay 1.5 hay là 3.0mm. Vì trường hợp mạch điện 3 pha thì sẽ có tổng 3 pha bằng sức chịu đựng của dây trung tính có thể nhận. Trong trường hợp các pha cân bằng thì kho đó dòng này nhỏ hơn nhiều so với dòng pha. Còn nếu mạch điện 1 pha, thì dây trung tính với dây pha đều phải chịu dòng pha này nên chúng có tiết diện bằng nhau.
Gia đình có thể dùng bút thử điện để biết cụ thể những dây pha gây ra với người khi tiếp xúc khi con người có điện áp khoảng 220V. Nên khi dùng bút thử điện sẽ phát sáng còn dây trung tính bút thử điện không sáng bởi nó có điện áp là 0V hoặc thấp hơn.
Bạn và gia đình cần phải hết sức cẩn thận phân biệt các sợi dây khác nhau dùng cho cách luồn dây điện âm tường an toàn cho hệ thống!. Để có thể tránh nhầm lẫn các hệ thống đường dây dẫn điện trong trường hợp dây trung tính bị đứt. Thì cần được nối lại ngay lập tức để tránh được các tại nạn điện xảy ra cũng để đảm bảo được an toàn điện khi hoạt động.